Waar onze taal weg komt

Veel mensen in Overijssel en daarbuiten zijn van mening dat je talen in twee groepen kunt indelen: allochtone talen en autochtone talen. Allochtone talen zijn dan de talen die met immigranten hiernaartoe zijn gekomen: Turks, Berber, Chinees, Oekraïens. Een voorbeeld van een autochtone taal is voor hen het dialect, dat vaak ook de naam van de streek heeft: Overijssels, Sallands, Twents.

Het Standaardnederlands is een twijfelgeval. Voor velen is dat toch ook wel een vreemde taal, want zij herinneren zich de tijd dat alleen de ‘import’ dat sprak.

Het dialect wordt vaak ook als een onveranderlijke taal gezien. Afgesloten in kleine gemeenschappen zou het nog veel van zijn oorsprong bewaard hebben.

Dit boek laat zien dat op beide opvattingen wel wat af te dingen is. De oorsprong van het Overijsselse dialect ligt op duizenden kilometers hier vandaan. En toen die taal hier eenmaal gearriveerd was, is ze continu aan invloeden van buitenaf onderhevig geweest. Het Frankisch, het Westfaals, het Hollands, het Frans en uiteindelijk het Nederlands: sporen van al die talen zijn in grotere of mindere mate in het huidige Overijssels terug te vinden.

Harrie Scholtmeijer (°1960) groeide op in Emmeloord en Vollenhove. Hij studeerde Nederlands, Oud- en Nedersaksisch aan de Rijksuniversiteit Groningen. In 1992 promoveerde hij aan de Universiteit Leiden op Het Nederlands van de IJsselmeerpolders. Hij was redacteur van het Woordenboek van de Overijsselse dialecten en het Woordenboek van de Gelderse dialecten. Momenteel is hij dialectonderzoeker aan de Overijsselacademie. Scholtmeijer is ook auteur en co-auteur van verschillende dialect- en streektaalboeken.