
Online lezingen - thema najaar 2024:
totalitarisme
Totalitarisme, hoe ontstaat het en hoe kunnen we ons ertegen wapenen?
Dit jaar lijkt wel de moeder van alle verkiezingen. Zelden houden zoveel landen parlementsverkiezingen en wordt er zoveel gediscussieerd over democratie in de campagnes. Het beste voorbeeld zijn de Amerikaanse presidentsverkiezingen van november. De resultaten in Venezuela, Argentinië en dichter bij ons Nederland en België, tonen dat de democratische principes evolueren. Vervelt de westerse democratie in autoritaire regimes met als eindstadium het totalitarisme waarin alle macht in één persoon geconcentreerd is? Historische voorbeelden hiervan zijn het nazisme, stalisme en wat stilaan het poetisme wordt genoemd. Hoe komt het dat burgers zich telkens opnieuw laten meeslepen door meedogenloze machtsstructuren?
In dit verkiezingsjaar wenst de Prince-Academie dit thema verder uit te diepen. In drie lezingen laten we experten aan het woord die het totalitarisme - uitvoerig beschreven door de filosofe en politiek denker Hannah Arendt (1906–1975) - verklaren en duiden.

Arendt beschrijft in haar boek The Origins of Totalitarianism (1951) hoe de mobilisatie van massa’s en het bevorderen van onderling wantrouwen tussen mensen uitmondt in een geordende centralistische regeringsvorm waar burgers als individuen geïsoleerd worden, zich niet meer kunnen/mogen verenigen en geen eigen mening meer hebben. Lees hier een kort en duidelijk overzicht van haar basisideeën en bekijk het korte YouTube-filmpje.
Onze drie experten voor deze najaarscyclus zijn:
-
Universitair docent dr. Maurits de Jongh aan de Universiteit van Utrecht
-
Prof. Em. dr. Herman Van Goethem, historicus, uittredend rector van de Universiteit Antwerpen en Princelid in Antwerpen-Land van Ryen.
-
Dr. Christophe Busch, historicus en criminoloog, directeur van het Hannah Arendt Instituut te Mechelen (B).


Foto credit Maurits de Jongh
Maurits de Jongh
De ‘heerschappij van niemand’: bureaucratie tussen totalitarisme en positief staatsbegrip
2024-2025
Nr.
15
Volgens Hannah Arendt vertoont het totalitarisme niet alleen een obsessie met persoonlijk leiderschap, maar ook met onpersoonlijke bureaucratische processen. Arendt verstaat bureaucratie dan ook als de ‘heerschappij van niemand’ en noemt deze de meest tirannieke van alle regeringsvormen.

Foto credit Herman Van Goethem
Herman Van Goethem
Democratie en populisme, kiesstelsels en partijvorming
2024-2025
Nr.
16
Tweede lezing in de najaarscyclus over 'Totalitarisme' door Herman Van Goethem, Belgisch historicus, jurist, hoogleraar en tot juni 2024 rector van de Universiteit Antwerpen. Hij is ook Princelid van de afdeling Antwerpen-Land van Ryen

Foto © Willem Ekert
Christophe Busch
De duivel in elk van ons
2024-2025
Nr.
17
Laatste lezing in de najaarscyclus over 'Totalitarisme' door Christophe Busch, medestichter en huidig directeur van het Hannah Arendt Instituut te Mechelen (B). In zijn lezing zal hij spreken over zijn recentste boek: 'De duivel in elk van ons - Van Holocaust tot terrorisme: hoe gewone mensen in staat zijn tot buitengewoon kwaad'