Docenten neerlandici extra muros uit Bratislava op bezoek in Keerbergen - maart 2022
De maartvergadering van de afdeling Keerbergen stond helemaal in het teken van haar peterschap met de vakgroep Neerlandistiek van de Comeniusuniversiteit te Bratislava (Slowakije). Drie docenten en twee studenten-stagiairs waren te gast. De docenten, Marketa Štefková, Benjamin Bossaert en Juul Wolters, gaven elk een lezing over hun werk bij de opleiding van vertalers en tolken. Het thema van de avond was translation policy (vertaalbeleid), een actueel thema zeker in het licht van de huidige problematiek in Oost-Europa.
Marketa Štefková sprak over het belang van de opleiding van tolken / vertalers voor publieke diensten. Meestal denkt men daarbij aan grote internationale symposia en congressen met achteraan een rij tolkenboxen. Maar veel belangrijker zijn de diensten van de tolken en vertalers bij de gewone bevolking, bv. in ziekenhuizen, rechtszalen, scholen, administraties, zorginstellingen, etc. Vooral in landen met vele minderheidsgroepen en kleine taalgroepen is er een grote nood aan tolken en vertalers. Daarom worden aangepaste en nieuwe opleidingstechnieken uitgewerkt, bv. via e-learning en afstandstolken voor training van adhoc- en vrijwilligerstolken. Op die manier hoopt
men sneller meer vertalers en tolken te kunnen opleiden en inzetten. De actuele situatie met de Oekraïense vluchtelingen is daarvan een perfect voorbeeld, niet alleen in de buurlanden van Oekraïne zoals in Slowakije, maar zelfs tot bij ons in Vlaanderen. Wil je meer lezen over dit onderwerp, klik dan hier voor het eindrapport van het Europees PACI-project waar Marketa en Benjamin aan meewerkten.
Benjamin Bossaert bekeek vertaalbeleid vanuit literair perspectief. Hij vertelde over het in kaart brengen van in het Slowaaks vertaalde Nederlandstalige literatuur en schetste dat er daarbij 3 grote periodes zijn: de 19e eeuw met Hendrik Conscience, de periode 1945-1991 en dan na 1993. Dit onderwerp houdt verband met het project DLIT, Dutch Literature in Translation, waaraan Benjamin meewerkt: een database van alle vertalingen van Nederlandstalige literatuur met alle primaire en secundaire teksten, recensies, etc. Een venster op de Nederlandstalige literatuur in het buitenland. Klik hier om de database te raadplegen.
Hij eindigde met een mooi geval van serendipiteit toen hij uit de bibliotheek van Bratislava het boek van A. den Doolaard, De Goden gaan naar Huis, onderzocht en daarin notities in potlood vond van de Slowaakse vertaalster Júlia Májeková. Daarbij viel het op dat er ook bepaalde zinnen helemaal in inkt weggeschrapt werden. Een soort 'censuur' door de uitgever, een aanpassing van de tekst aan de lokale context? Maar toevallig ontdekte hij ook een passage in het fictieverhaal over de belegering door de Russen van een kerncentrale in Charkov, Oekraïne. Een profetisch boek zowaar....
Juul Wolters vertelde over de vakgroep Neerlandistiek in Bratislava. Ze nodigde de 2 aanwezige studentes-stagiairs uit op het podium voor een live-interview over hun motivatie om Nederlands te studeren: Bianka, vierdejaars en Gabriela, tweedejaars. Het viel bij iedereen op hoe goed zij het Nederlands onder de knie hebben. Alle lof aan de studenten, maar ook aan hun docenten om met veel passie en kunde de Nederlandse taal en cultuur extra muros te onderwijzen.
Verslag door Jan Van Daele, voorzitter afdeling Keerbergen